Co żeruje w uprawie bobu, fasoli oraz grochu? Poznaj szkodniki roślin strączkowych i skuteczne metody ich zwalczania.

01.07.2024

Bób, fasola i groch są jednymi z najczęściej uprawianych roślin strączkowych w Polsce. W ich uprawie często spotkać możemy szkodniki, które mogą istotnie obniżyć wysokość i jakość uzyskanego plonu. Do szkodników roślin strączkowych zaliczamy m.in. śmietki, strąkowce, zmieniki oraz wciornastki. Poznanie zagrożenia, a następnie skuteczne jego zwalczenie pozwala na uzyskanie wysokiego plonu nasion.

Podobnie jak w innych uprawach, tak samo na roślinach strączkowych obserwujemy zwiększoną presję ze strony szkodników. Główną przyczyną tego zjawiska są zmiany klimatu związane z jego ociepleniem.

Szkodniki atakujące od początkowych faz rozwoju roślin – śmietki

W uprawie fasoli, już od wschodów, dużym zagrożeniem są śmietki. W Polsce występują przede wszystkim dwa gatunki – śmietka kiełkówka oraz śmietka glebowa. Obydwa gatunki są do siebie zbliżone wyglądem zewnętrznym, a także biologią – w ciągu roku występują 3 pokolenia. Jednak dla roślin motylkowych grubonasiennych przede wszystkim najgroźniejsze jest pierwsze pokolenie.

Stadium szkodliwym są larwy uszkadzające napęczniałe nasiona, które następnie przechodzą do łodyżki podliścieniowej i liścieni. Uszkodzona roślina nie wytwarza pędów bocznych i gorzej plonuje. Często zdarza się również, że w wyniku żerowania śmietek, rośliny nie wschodzą. Jeżeli roślina wytworzy pędy boczne to jej strąki są zazwyczaj dużo mniejsze i tracą swoje cechy odmianowe. Zwalczanie tego szkodnika należy rozpocząć w momencie nalotu muchówek na uprawę. Jeśli insektycyd zostanie zastosowany w momencie wniknięcia larwy do wnętrza rośliny to zabieg będzie nieskuteczny.

Zmieniki – zagrażają roślinom przez cały okres ich wegetacji

Wśród zmieników, najczęściej występującym jest zmiennik lucernowiec. Największe straty powodować może w okresie rozwoju kwiatostanów fasoli, a także zawiązywania strąków. Zarówno stadium larwalne, jak i nimfy oraz osobniki dorosłe wysysają soki roślinne. W miejscu uszkodzenia tkanka brązowieje, zasycha i w miarę wzrostu rośliny pęka. Zmieniki mogą uszkadzać również okrywę nasienną fasoli, prowadząc do utraty wartości handlowej nasion. Powstałe uszkodzenia stanowią wtórne źródło porażenia przez patogeny chorobotwórcze. W celu zwalczenia zmienników insektycyd najlepiej zastosować wcześnie rano, kiedy owady są mało ruchliwe.

Strąkowce – szkodniki upraw i magazynów

Strąkowce to niewielkie chrząszcze zdolne do przelatywania pomiędzy roślinami, oddalonymi od siebie nawet powyżej dwóch kilometrów. W uprawach roślin motylkowych grubonasiennych spotkać możemy strąkowca bobowego, fasolowego oraz grochowego. Trudność w ich zwalczaniu polega na łatwym przenoszeniu się szkodnika pomiędzy polem a magazynem. I na odwrót – pomiędzy magazynem i polem. Zastosowanie preparatu o działaniu wgłębnym i układowym pozwoli skutecznie zwalczyć agrofaga, również w stadium larwalnym. Może się to okazać szczególnie pomocne, kiedy środek nie zostanie zastosowany w optymalnym terminie – w momencie kiedy chrząszcze nalatują na roślinę.

Samice strąkowców składają jaja na strąkach, a także na jego szwach lub w pęknięciach. Larwa po wylęgnięciu wgryza się do środka i wchodzi do wnętrza nasiona. Przy zbiorze na nasiona zauważyć można ciemne punkty – są to miejsca wżeru larwy do wnętrza nasion. Cały rozwój strąkowca zachodzi wewnątrz nasion. Przed wyjściem chrząszcza z nasion, szkodnik wydrąża charakterystyczne okienko przez, które może wyjść.

Wciornastki – szczególnie niebezpieczne dla młodszych roślin

Szkody w uprawach roślin strączkowych wyrządzać mogą również wciornastki. Szczególne znaczenie gospodarcze odgrywa wciornastek grochowiec oraz wciornastek tytoniowiec. Szkodniki te mogą się pojawić w maju i w czerwcu. Stadium szkodliwym są osobniki dorosłe, larwy i nimfy. Samice składają jaja w pąki kwiatowe. Po wylęgnięciu, larwy żerują na liściach, pąkach kwiatowych, zawiązkach, a także wykształconych już strąkach. W wyniku żerowania wciornastków strąki mogą być zniekształcone i pozbawione owoców.  

Wciornastki należy zwalczać w cyklach zabiegowych. Pierwszy zabieg po zaobserwowaniu larw na roślinie i drugi po 10 dniach kiedy z gleby wychodzą dorosłe osobniki.   

Mospilan 20 SP – skuteczna ochrona insektycydowa roślin strączkowych

Zastosowanie środka o działaniu kontaktowym i żołądkowym pozwoli skutecznie zwalczyć szkodniki roślin strączkowych. Rekomendujemy insektycyd Mospilan 20 SP oparty na niezawodnej substancji czynnej acetamiprydzie, w sprawdzonej formulacji SP.