Konieczna ochrona przed chorobami kory i drewna

01.07.2024

Przed sadownikami moment decyzji o jesiennych zabiegach w sadach. Profilaktycznych, a czasami nawet jeszcze interwencyjnych zabiegów ochronnych wymagały będą drzewa, szczególnie pod względem zabezpieczenia przed patogenami wywołującymi zgnilizny, zrakowacenia, deformacje pędów i pni. Uniwersalnym i niezwykle skutecznym zwieńczeniem może okazać się w tym okresie użycie tiofanatu metylu, eliminującego i zabezpieczającego rośliny przed wieloma chorobami na kolejne sezony.

Choroby kory i drewna

Kulminacja sezonu uprawowego to dobry moment do eliminowania szerokiego spektrum patogenów wywołujących choroby kory i drewna, szczególnie w perspektywie kolejnych kilku lat uprawy. Trzeba mieć bowiem świadomość, że sprawcy tych chorób po przezimowaniu (w lub na roślinie) uaktywniają się i w wyniku ich intensywnego rozwoju zwiększa się powierzchnia zniszczonych tkanek drzewa. Część z tych patogenów dokonuje także infekcji pojawiających się kwiatów, albo przerastając z pędu poprzez krótkopęd i ogonek penetruje zawiązek owocu sukcesywnie go niszcząc i sprawiając, że staje się źródłem infekcji dla sąsiednich. Choroby zgorzelowe są zmorą sadowników od momentu zintensyfikowania produkcji poprzez zakładanie sadów karłowych. Drzewa w tej technologii są intensywnie cięte – zarówno formująco, plonotwórczo, jak i fitosanitarnie. Powstałe na skutek cięcia rany stanowią łatwą drogę infekcji. Patogeny wywołujące choroby kory i drewna mają ponownie ułatwioną inwazję do wnętrza rośliny poprzez blizny powstałe po zbiorach owoców oraz opadzie liści – zarówno w efekcie przedwczesnej defoliacji, jak i przy ich terminowym dla rodzaju iodmiany opadzie. Coraz częstsza w sadach i na plantacjach mechanizacja zbioru z wykorzystaniem mobilnych urządzeń (kombajnów, platform samojezdnych czy zagregatowanych z ciągnikiem) niejednokrotnie także przyczynia się skaleczeń czy nawet wyłamywania pędów.

Czynniki atmosferyczne

Dość ostatnio kapryśna aura często zaskakuje nawet najbardziej doświadczonych sadowników. Nagłe wichury oraz coraz intensywniejsze i pojawiające się z dużą częstotliwością grady w różnych porach sezonu wegetacyjnego czy w trakcie spoczynku roślin wieloletnich, nieprzewidywalne skoki temperatury zimą i na przedwiośniu powodujące rozhartowanie drzew będących w spoczynku, są kolejną przyczyną naruszania ciągłości tkanek roślinnych. Niejednokrotnie dochodzi do złamania konarów, pękania kory i drewna nie tylko pędów, ale i pni. Poprzez powstałe w ten sposób uszkodzenia z łatwością wnikają do rośliny patogeny powodujące zgnilizny, zrakowacenia, zaczopowania i zniekształcenia tkanek oraz całych organów.

Z drewna do owoców

N. galligena poza zrakowaceniami pędów wywołuje także zgniliznę jabłek i gruszek, najczęściej rozpoczynającą się przy kielichu (tzw. przykielichową), a uwidaczniającą się zazwyczaj dopiero w trakcie przechowywania owoców. Z tego też względu nie wolno dopuścić by w sadzie pojawiło się nawet najmniejsze źródło infekcji.

Ochrona

Aby wyeliminować ww. zagrożenia niewystarczające są zabiegi mechaniczne polegające na wycinaniu chorobowo zmienionych fragmentów drzewa. Konieczna jest interwencja chemiczna, najlepiej z wykorzystaniem środka działającego układowo (systemicznie), tj. po wniknięciu do rośliny krążącego z jej sokami i przemieszczającego się do organów nim niepotraktowanych. Docierającego do korzeni, pojawiających się młodych przyrostów, wykształcających się zawiązków i rozrastających się owoców. Jedynie zniszczenie grzybni bytującej w roślinie daje gwarancję na wyleczenie drzewa. Takim środkiem uniwersalnym – skutecznym w eliminowaniu licznych chorób drzew ziarnkowych i pestkowych jest tiofanat metylu w handlowym produkcie – Topsin M 500 SC.

Wiele lat doświadczeń i wykorzystania tego układowego fungicydu w praktyce sadowniczej pozwoliło na imponujące zwiększenie zakresu jego stosowania. Można nim opryskiwać obecnie m.in.: jabłonie, grusze, brzoskwinie, czereśnie, morele, śliwy i wiśnie chroniąc w ciągu całego okresu wegetacji przed: rakami, zgorzelą kory oraz innymi chorobami kory i drewna, gorzką zgnilizną, brunatną zgnilizną drzew ziarnkowych i brunatną zgnilizną drzew pestkowych, leukostomozą drzew pestkowych. Efektywność w zwalczaniu dziurkowatości liści, drobnej plamistości liści oraz mączniaka prawdziwego umożliwiają długie utrzymanie w dobrej formie głównych organów asymilacji drzew, czyli plototwórczych – mianowicie liści. Dzięki takim działaniom zapobiega się przedwczesnej defoliacji drzew i powstawania licznych otwartych ran. Środek ten jest zalecany także do zabezpieczania przed chorobami uszkodzonych drzew i owoców po gradobiciach i wichurach oraz zranionych w trakcie zbiorów plonu i zabiegów pielęgnacyjnych.

Z tego względu opryskiwanie fungicydami roślin m.in. bezpośrednio po zbiorach owoców i usunięciu złamanych fragmentów pędów powinno być rutyną, aby zabezpieczyć powstałe rany w celu uniknięcia raków kory i drewna wywoływanych przez grzyby chorobotwórcze. Topsin M 500 SC zaaplikowany przed infekcją stworzy barierę zapobiegającą wnikaniu strzępek kiełkowych (infekcyjnych) do rośliny, a zastosowany interwencyjnie (poinfekcyjnie) poprzez swoje działanie układowe, rozprowadzany w roślinie wraz z sokami będzie niszczył patogeny penetrujące wewnętrzne jej tkanki, nawet w miejscach, na które nie został naniesiony.
Dawka środka Topsin M 500 SC zalecana dla jednorazowego zastosowania wynosi maksymalnie 1,5 l/ha.