Warzywa kapustne – rarytas dla wielu szkodników

01.07.2024

Najpopularniejszymi warzywami należącymi do rodziny kapustowatych (Brassicaceae) są: kapusta biała, pekińska, włoska i czerwona, a także kalafior, brokuł, jarmuż i kalarepa. Warzywa te charakteryzują się nie tylko wysokimi walorami odżywczymi, ale także dobrym smakiem. Sprawia to, że nie tylko my chętnie po nie sięgamy – są one również przysmakiem dla wielu szkodników.

Skuteczne zwalczanie szkodników roślin z rodziny kapustowatych stanowi podstawę uzyskania wysokiej jakości plonów. Warto zatem dowiedzieć się, jakie szkodniki warzyw kapustnych atakują plantacje i jak radzić sobie z zagrożeniem!

Śmietka kapuściana – najgroźniejszy szkodnik warzyw kapustnych

Śmietka kapuściana jest muchówką, przypominającą wyglądem znaną nam wszystkim muchę domową. Stadium szkodliwym są uszkadzające korzenie larwy. W ciągu roku muchówka ta wydaje 3 pokolenia. Larwy pierwszego pokolenia żerują na korzeniach. Po wyciągnięciu zaatakowanej rośliny z gruntu na korzeniach widoczne są wżery, a także żerujące na nich larwy. Z kolei larwy 2 i 3 pokolenia żerują przede wszystkim na nadziemnych częściach roślin – w główkach, w nerwach liści, w głąbach, a także w różach kalafiora i brokułu.

Monitoring śmietki w uprawach kapustnych przeprowadzamy używając pułapek zapachowych, przy pomocy których odławiane są ciężarne samice zwabione zapachem roślin żywicielskich. Pierwsze pułapki ustawić należy już od połowy kwietnia, kiedy rozpoczyna się nalot muchówki na uprawy. Producent zaleca, aby sprawdzać ich zawartość 2 razy w tygodniu. Jednak dr Maria Rogowska z Państwowej Uczelni im. Stefana Batorego w Skierniewicach, twierdzi, że należy robić to znacznie częściej. – W ciągu dnia liczba odłowionych much jest różna. Rano mogą być to 2-3 muchówki, a wieczorem już nawet kilkanaście, albo kilkadziesiąt. Jak miałam możność to zaobserwować.

Odłowienie 2 samic w ciągu 2 dni jest podstawą do podjęcia decyzji o zastosowaniu insektycydu. Jeżeli mamy ciepłą, słoneczną pogodę zabieg należy wykonać po 2 dniach. Natomiast jeżeli pogoda jest deszczowa, pochmurna czy wietrzna – zabieg powinno się wykonać po 3–4 dniach po odłowieniu muchówek.

Pchełki i chowacze – chrząszcze uszkadzające kapustę

Dla rozsady kapustnych bardzo groźnymi szkodnikami są pchełki. Są to małe chrząszcze, które wygryzają miękisz w liściu, pozostawiając górną skórę. Tworzą one tzw. okienko, które w miarę wzrostu liścia pęka, tworząc dziurkę.

Warzywom kapustnym zagrażać mogą również chowacze. Uszkadzają one ogonki liściowe, ale mogą żerować także w łodydze (tzw. głąbie). W wyniku uszkodzenia stożku wzrostu przez chowacze kapusta nie zawiązuje główek, a z kątów bocznych wyrastają osobne, maleńkie główki kapusty. Z kolei brokuł i kalafior nie wytwarzają róż.

Wciornastki – groźny szkodnik kapust późnych i średnio późnych

Wciornastek tytoniowiec początkowo żeruje na zewnętrznych liściach, a następnie przechodzi do zawiązującej się główki. Na liściach kapusty zaobserwować możemy beżowe plamy, z kolei na główce – narośla, nazywane odspowatością kapusty.

Stadium szkodliwym są osobniki dorosłe, larwy oraz nifmy, które nakłuwają tkankę liścia i wysysają soki komórkowe. W miejscach żerowania powstają białe plamy, które z czasem łączą się ze sobą. Jego rozwojowi sprzyja ciepła, sucha i słoneczna pogoda. W cyklu rozwojowym wciornastka tytoniowca dwie formy przechodzą swój rozwój w glebie. Zabieg zwalczania należy wykonywać w 2–3 cyklach, gdzie 1 cykl to 2 zabiegi wykonane w odstępie 7–10 dniach. Pierwszy zabieg należy wykonać w momencie pojawienia się pierwszych objawów żerowania lub stwierdzeniu obecności szkodnika na plantacji.

Mszyce oraz gnatarz rzepakowy – żarłoczne szkodniki warzyw kapustnych

Niezwalczone mszyce mogą wyrządzić duże szkody na roślinach kapustnych. W uprawach tych w głównej mierze występuje mszyca kapuściana oraz coraz częściej mszyca brzoskwiniowa.

Mszyce należą do szkodników dość trudnych do zwalczania. Rośliny zasiedlone przez te szkodniki mają liście pozwijane w kierunku kolonii mszyc, przez co dotarcie cieczy roboczej oprysku insektycydowego jest utrudnione. Mszyce są najgroźniejsze dla rozsady – atakując stożek wzrostu, kapusta nie zawiąże główki, a kalafior oraz brokuł – róż. Przy sprzyjającej pogodzie mszyce mogą wytworzyć nawet 6–8 pokoleń w trakcie wegetacji roślin. Żerują na roślinach do pierwszych przymrozków. Należy uważać, aby nie zawlec ich razem z zebranymi warzywami do przechowalni.

Ogromne szkody w uprawie warzyw kapustnych mogą również wyrządzić larwy gnatarza rzepakowca. Nazywane czarną liszką larwy są bardzo żarłoczne – w krótkim czasie mogą całkowicie zniszczyć rozsadę na polu.

Ochrona insektycydowa warzyw

Zastosowanie produktu Mospilan 20 SP w dawce 0,2 kg/ha pozwoli na skuteczną ochronę warzyw kapustnych przed wieloma szkodnikami. Wykonanie zabiegu pozwoli zwalczyć dorosłe muchówki śmietki kapuścianej, dlatego tak bardzo ważny jest regularny monitoring upraw, i jak najszybsze wykonanie zabiegu. W przypadku zastosowania preparatu w celu zwalczania mszyc – do produktu Mospilan 20 SP zaleca się dodać adiuwant Slippa. Umożliwi on dokładne rozprowadzenie cieczy roboczej po roślinie – a tym samym lepsze dotarcie do szkodnika.